Εισαγωγή
Οι διάρθριοι μηνίσκοι του γόνατος (έσω και έξω), αποτελούν εκείνα τα ανατομικά στοιχεία που παρεμβάλλονται μεταξύ των οστών της κνήμης και του μηρού (εικόνες 1 έως 3). Μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες των μηνίσκων είναι η απορρόφηση των φορτίων που αναπτύσσονται στο γόνατο κατά την φόρτιση.
Η ρήξη των μηνίσκων επέρχεται όταν τα φορτία που αναπτύσσονται στο γόνατο, είναι μεγαλύτερα από αυτά που μπορεί να απορροφηθούν από τους μηνίσκους. Η ρήξη σε νεότερους ασθενείς και αθλητές επέρχεται με την εφαρμογή μεγάλης δύναμης που δρα για μία φορά σε υγιή μηνίσκο. Σε μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς, η συνεχής και χρόνια καταπόνηση των μηνίσκων λόγω χειρονακτικής εργασίας προκαλεί βαθμιαία φθορά και εκφύλιση των μηνίσκων, που τελικά μπορεί να υποστούν ρήξη ακόμα και με απλή κάκωση. Ο μηχανισμός της ρήξης των μηνίσκων είναι συνήθως η φόρτιση του λυγισμένου γόνατος με ταυτόχρονη στροφή ή και πιο απλές κινήσεις όπως έγερση από βαθύ κάθισμα. Υπάρχουν διάφοροι τύποι ρήξης μηνίσκου, ανάλογα με την εντόπιση, την έκταση και το σχήμα της ρήξης (εικόνα 4).
Κλινική εικόνα - Διάγνωση
Η ρήξη του έσω και έξω μηνίσκου προκαλεί πόνο στην αντίστοιχη (έσω και έξω) επιφάνεια του γόνατος (εικόνα 5), που επιδεινώνεται με την φόρτιση του γόνατος και κυρίως όταν το γόνατο είναι λυγισμένο (ανέβασμα κα κατέβασμα σκάλας, βαθύ κάθισμα). Στην περίπτωση που το ραγέν τμήμα του μηνίσκου παρεκτοπιστεί από την θέση του, μπορεί να λειτουργήσει ως «σφήνα» μεταξύ των οστών της κνήμης και του μηρού, προκαλώντας έτσι «εμπλοκή του γόνατος» (lockingknee), κατάργηση δηλαδή της πλήρης κινητικότητας του γόνατος. Η ρήξη του μηνίσκου μπορεί επίσης να προκαλέσει αίμαρθρο (συλλογή αίματος στην άρθρωση του γόνατος), εφόσον η ρήξη εντοπίζεται σε σημείο του μηνίσκου που αιματώνεται ή και ύγραθρο (συλλογή αντιδραστικού υγρού στην άρθρωση του γόνατος).
Η διάγνωση της ρήξης μηνίσκου γίνεται με την κλινική εξέταση, όπου ο γιατρός αναπαραγάγει τα συμπτώματα με ειδικές δοκιμασίες που «φορτίζουν» τον υπό εξέταση μηνίσκο. Η μαγνητική τομογραφία είναι χρήσιμη για τον καθορισμό και σωστότερο σχεδιασμό της θεραπείας.
Θεραπεία
Η θεραπεία μετά από ρήξη μηνίσκου μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Συντηρητική θεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί σε μικρές, ασυμπτωματικές και εκφυλιστικού τύπου ρήξεις. Στις περιπτώσεις αυτές συστήνεται ένα πρόγραμμα αποφόρτισης του γόνατος και ενδυνάμωσης των μυών που περιβάλουν την άρθρωση. Χειρουργική θεραπεία συστήνεται για όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις, καθώς και σε αποτυχία της συντηρητικής θεραπείας. Στόχος της χειρουργικής θεραπείας είναι η διατήρηση όσο το δυνατό μεγαλύτερου τμήματος μηνισκικού ιστού, λόγω της σπουδαιότητας του μηνίσκου στην απορρόφηση φορτίων και προατασία του γόνατος.
Για τις περιπτώσεις εκείνες που η ρήξη εντοπίζεται σε τμήμα του μηνίσκου που δεν αιματώνεται (κεντρικό τμήμα) και που δεν έχουν πιθανότητες επούλωσης, γίνεται μερική μηνισκεκτομή, αφαιρείται δηλαδή μόνο το ασταθές, ραγέν τμήμα του μηνίσκου. Η επέμβαση γίνεται με αρθροσκόπηση (εικόνες 6 και 7 και video 1), και ο χρόνος επανόδου σε αθλητικές δραστηριότητες είναι 10-20 μέρες.
Video 1. Αρθροσκοπική μερική έσω μηνισκεκτομή.
Εάν η ρήξη εντοπίζεται σε τμήμα του μηνίσκου που έχει αιμάτωση (περιφερικό τμήμα), τότε θα πρέπει να γίνεται συρραφή του μηνίσκου, εφόσον υπάρχουν πιθανότητες επούλωσης της ρήξης. Η συρραφή του μηνίσκου γίνεται επίσης με αρθροσκόπηση, με διάφορες τεχνικές όπως απορροφήσιμες καρφίδες (εικόνες 8 και 9 και video 2) και ράμματα (εικόνες 10 και 11 και video 3) και ο συνολικός χρόνος επανόδου σε αθλητικές δραστηριότητες είναι 4 μήνες.
Video 2. Αρθροσκοπική συρραφή μηνίσκου με καρφίδες.
Video 3. Αρθροσκοπική συρραφή μηνίσκου με ράμματα.